Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753
Trescalan(-di-quatre-alo)
Hypericum tetrapterum
Hypericaceae Guttiferaceae
Noms en français : Millepertuis à quatre ailes, Millepertuis à quatre angles.
Descripcioun :Aquéu trescalan trachis di li relarg umide, palun, ribo de roubino e de ribiero... Semblo à l'erbo-de-l'òli-rouge, pamens si flour soun pu pichoto, pu claro mai pu noumbrouso, e subretout li fueio soun redouno e poudès vèire 4 alo sus la cambo.
Usanço :En Savoio, au siècle XIXen, se fasié de tè emé li tèsto de trescalan-di-quatre-alo.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hypericum
Famiho : Hypericaceae
Famiho classico : Guttiferaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 25 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Roubino
- Prado umido
- Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Hypericum tetrapterum Fr., 1823